Trẻ học chậm tiếp thu ba mẹ phải làm sao

1. Con học chậm hơn bạn bè là do đâu?

Các chuyên gia giáo dục cho rằng việc học chậm không đồng nghĩa với kém thông minh. Thực tế, theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Phát triển Trẻ em Hoa Kỳ (Child Development Institute, 2021), có đến 15–20% học sinh tiểu học gặp khó khăn trong việc theo kịp tốc độ học tập chung ở một hoặc nhiều môn học. Một số nguyên nhân phổ biến đó là 

Khác biệt về tốc độ phát triển cá nhân
Mỗi trẻ có “đường cong phát triển” riêng. Nghiên cứu của Harvard University (2019) chỉ ra rằng não bộ trẻ tiểu học có tốc độ phát triển vùng ngôn ngữ và toán học rất khác nhau, có trẻ nhanh hơn 1 - 2 năm so với bạn cùng lứa.

Khả năng tập trung hạn chế
Trẻ tiểu học vốn có khả năng tập trung ngắn, thường chỉ duy trì được 15–20 phút cho một hoạt động học tập. Nếu môi trường học chưa phù hợp hoặc bài học quá dài dòng, trẻ sẽ nhanh chóng mất hứng thú và tiếp thu chậm hơn.

Trẻ ngồi học tập trung trong 15 - 20 phút

Thay vì trách phạt, cha mẹ và giáo viên nên thiết kế các hoạt động học ngắn gọn, xen kẽ trò chơi hoặc vận động để duy trì sự chú ý của con.

Ảnh hưởng từ môi trường học tập

Trẻ tiểu học rất dễ bị tác động bởi âm thanh và hình ảnh xung quanh. Khi học trong không gian nhiều tiếng ồn như tivi, điện thoại hay tiếng trò chuyện, não bộ của trẻ phải chia sẻ sự tập trung để xử lý các kích thích ngoài ý muốn. Điều này khiến việc tiếp nhận kiến thức bị gián đoạn, khả năng ghi nhớ giảm và thời gian học kéo dài hơn. Về lâu dài, môi trường ồn ào còn tạo thói quen học thiếu tập trung, ảnh hưởng đến hiệu quả học tập ở các cấp học sau.

Tạo góc học tập cho con là điều cần thiết

Bên cạnh yếu tố vật lý, sự đồng hành tinh thần từ cha mẹ cũng đóng vai trò quan trọng. Khi trẻ học mà không nhận được sự quan tâm hoặc hỗ trợ kịp thời, các em dễ cảm thấy bị bỏ rơi, thiếu động lực và nhanh nản chí. Ngược lại, chỉ cần cha mẹ ngồi cạnh, lắng nghe và khích lệ, trẻ sẽ có cảm giác an toàn và hứng thú học tập hơn. Sự đồng hành đều đặn, dù chỉ 15–20 phút mỗi ngày, có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong việc hình thành thói quen và thái độ học tập tích cực.

2. Cha mẹ nên làm gì khi con học chậm hơn bạn bè?

Khi đã hiểu rõ những nguyên nhân khiến trẻ học chậm, điều quan trọng tiếp theo là tìm ra cách đồng hành phù hợp. Cha mẹ chính là người có ảnh hưởng lớn nhất đến thái độ học tập và sự tiến bộ của con. Dưới đây là những việc phụ huynh nên làm để giúp trẻ tự tin hơn và dần bắt kịp bạn bè trên hành trình học tập.

2.1. Giữ bình tĩnh, không so sánh con với người khác

Khi con học chậm hơn bạn bè, điều quan trọng nhất là cha mẹ phải giữ thái độ bình tĩnh. Việc so sánh chỉ khiến trẻ cảm thấy tự ti và mất động lực. Thay vào đó, hãy ghi nhận nỗ lực và khích lệ con tiến bộ từng bước nhỏ.

Ba mẹ cùng con học bài 

2.2. Tìm hiểu điểm mạnh và điểm yếu của con

Mỗi trẻ đều có thế mạnh riêng, có thể giỏi nghệ thuật, thể thao hoặc tư duy logic. Khi cha mẹ hiểu rõ điểm mạnh và điểm yếu của con, việc định hướng và hỗ trợ sẽ trở nên hiệu quả hơn. Điều này cũng giúp con cảm thấy được tôn trọng và tự tin hơn trong học tập.

2.3. Xây dựng thói quen học tập nhỏ, đều đặn

Trẻ tiểu học thường không thể ngồi học lâu, vì vậy cần rèn thói quen học ngắn nhưng đều đặn. Một khoảng 20–30 phút tập trung mỗi ngày sẽ giúp con tiếp thu hiệu quả hơn nhiều giờ ngồi học mệt mỏi. Thói quen này cũng tạo nền tảng vững chắc cho các cấp học sau.

Lập thời gian biểu học tập 

Một khoảng 20–30 phút tập trung mỗi ngày sẽ giúp con tiếp thu hiệu quả hơn nhiều giờ ngồi học mệt mỏi. Thói quen này cũng tạo nền tảng vững chắc cho các cấp học sau.

2.4. Chia nhỏ kiến thức, dạy từ cơ bản

Trẻ học chậm thường gặp khó khăn với kiến thức nền, vì thế cần dạy lại từ những phần đơn giản nhất. Khi trẻ hiểu rõ từng bước nhỏ, việc học sẽ bớt áp lực và dễ đạt kết quả hơn. Cách tiếp cận “chậm mà chắc” này giúp con tự tin tiến bộ lâu dài.

2.5. Tìm sự hỗ trợ từ giáo viên hoặc chương trình học thêm phù hợp

Trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để nắm rõ tình hình của con. Nếu cần, phụ huynh có thể tìm lớp học thêm hoặc khóa học trực tuyến được thiết kế riêng cho học sinh học chậm.

Với chuyên môn và kinh nghiệm giảng dạy, giáo viên có thể đưa ra những gợi ý thiết thực, như điều chỉnh phương pháp học, bổ sung tài liệu phù hợp hoặc xây dựng kế hoạch rèn luyện cá nhân. Họ cũng là cầu nối quan trọng giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về nhu cầu của con và phối hợp cùng gia đình để trẻ tiến bộ một cách bền vững.

Nền tảng học tập trực tuyến hàng đầu cho học sinh từ lớp 1 - lớp 12

Ba mẹ có thể tham khảo các chương trình học bổ trợ kiến thức cho con như Vuihoc.vn,... Thầy cô đến từ TOP 5 trường điểm quốc gia sẽ giúp con cải thiện tiếp thu và hứng thú với việc học hơn. 

3. Khi nào cần sự trợ giúp chuyên môn?

Trong nhiều trường hợp, việc con học chậm chỉ đơn thuần xuất phát từ thói quen học tập hoặc sự hổng kiến thức. Tuy nhiên, nếu cha mẹ nhận thấy con có dấu hiệu khó đọc, khó viết, thường xuyên mất tập trung quá mức hoặc có hành vi khác biệt so với bạn cùng lứa, đây có thể là dấu hiệu của rối loạn học tập (learning difficulties). Lúc này, việc đưa trẻ đi thăm khám tâm lý hoặc tham khảo ý kiến chuyên gia giáo dục là rất cần thiết để có chẩn đoán và can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, với nhiều phụ huynh không có nhiều thời gian kèm cặp con hoặc thiếu kiến thức sư phạm để giải thích, việc tìm đến gia sư, trung tâm giáo dục hoặc các chương trình học trực tuyến uy tín cũng là một giải pháp cần cân nhắc. Sự hỗ trợ từ chuyên gia sẽ giúp trẻ được học tập theo phương pháp phù hợp, đồng thời giảm áp lực cho cha mẹ trong quá trình đồng hành cùng con.

Việc con học chậm hơn bạn bè hoàn toàn không đồng nghĩa với thất bại hay kém thông minh. Điều quan trọng là cha mẹ duy trì sự kiên nhẫn, đồng hành và khích lệ, giúp trẻ thấy mình vẫn được yêu thương và công nhận. Mỗi bước tiến nhỏ, dù là đọc trôi chảy hơn một đoạn văn hay tự tin giơ tay phát biểu, đều là thành quả đáng tự hào trong hành trình trưởng thành của con.